Neurale netwerken Het verschil tussen een robot en een gewone machine is dat de robot geprogrammeerd kan worden om verschillende dingen te doen en daarbij min of meer zelf beslist welke handeling op welk moment of in welke situatie het beste is. Een robot 'denkt' dus. Niet zoals een mens denkt, maar op basis van de kennis die mensen in de robot hebben gestopt.
In de toekomst blijft het wellicht niet bij dit denken, maar zullen computers en dus ook robots kunnen leren. Dat gaat via neurale netwerken. Onlangs slaagde het Britse bedrijfje DeepMind (onderdeel van Google, zie hoofdstuk 14) erin een computer te leren om zelf een eenvoudig computerspelletje te spelen. Dat lijkt niets bijzonders, maar het is iets anders dan een schaakcomputer, die het spel speelt op basis van ontelbare regels en partijsituaties die in het geheugen zitten. DeepMind had zichzelf geleerd hoe het spel Breakout werkte.
De technologie hierachter wordt deep learning genoemd. Door computers te leren associaties te maken, zoals in een spelletje: als ik dit doe, verhoog ik mijn score in dit spel. Grote Amerikaanse technologiebedrijven als Microsoft, Facebook en Google steken veel geld in onderzoek naar deze technologie. Google kocht DeepMind in 2014 voor 400 miljoen dollar. Facebook heeft een kunstmatige-intelligentielab waaraan de Franse onderzoeker Yann LeCun leiding geeft. LeCun is verbonden aan de New York University en geldt als autoriteit op het gebied van •onvolutional networks, een neurale netwerk techniek voor beeldherkenning.
Microsoft Naast beeldherkenning speelt spraakherkenning een belangrijke rol bij de opkomst van kunstmatige intelligentie. Ook hier worden de laatste jaren grote vorderingen gemaakt. Het is tegenwoordig mogelijk een gesproken tekst automatisch te laten vertalen, wat bijvoorbeeld handig is voor de ondertiteling van live-programma's op televisie. Maar echt leuk wordt het pas als die vertaling door de computer ook weer met de stem en intonatie van degene die de originele tekst uitspreekt wordt voortgebracht. Dat is een toepassing waarin Microsoft (eigenaar van Skype) al ver is. Amerikanen kunnen al in het Engels spreken tegen iemand die alleen Spaans verstaat en dat gaat vrij goed. Voor het bedrijf Microsoft is dit uiteraard niet de hoofdactiviteit, dat zijn de bekende softwareproducten als Windows en Office, maar een interessante groeimarkt is het wel. Het aandeel Microsoft was lange tijd veel te duur maar is de laatste jaren voor beleggers aantrekkelijker geworden doordat de koers is achtergebleven bij de ontwikkeling van de omzet en de winst. Microsoft doet nu ongeveer 16 keer de winst die voor het komende jaar wordt verwacht en keert tegenwoordig zelfs dividend uit: een kleine 3 procent op jaarbasis.
Zelfrijdende auto's worden nu 'diepe neurale netwerkmodellen' ontwikkeld die ervoor zorgen dat relevante gebeurtenissen uit het verleden onthouden worden om later te worden toegepast. Of een computer hiermee uiteindelijk echt tot 'menselijk' denken zal komen wordt nog betwijfeld. Planning en strategie zijn zaken die voor computers nog een brug te ver lijken en een bewustzijn krijgen ze waarschijnlijk nooit. Alphabet, zoals het moederbedrijf van Google sinds oktober 2015 heet, is van de grote Amerikaanse technologiebedrijven waarschijnlijk het meest actief bezig met het opbouwen van een positie in robottechnologie. Het bedrijf was al vaak in het nieuws met de zelfrijdende auto waar het bedrijf aan werkt. Dat is in feite ook een soort robot. Alphabet (Google) nam de afgelopen jaren allerlei bedrijven over die zich bezighouden met verschillende aspecten van robotica. Zo kocht het in 2013 het Japanse Schaft, dat op mensen lijkende robots maakt en Meka Robotics, dat gespecialiseerd is in robots die werken naast mensen, zoals in het huishouden. Daarnaast werd Boston Dynamics overgenomen, dat robots ontwikkelt die op verschillende terreinen kunnen lopen. Het is duidelijk dat Google werkt aan een robot die goed zou kunnen samenwerken met mensen.